ادامه ارزیابی کلانپروژههای پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی؛ تمرکز بر کشاورزی پایدار، ارزشآفرینی از ضایعات و اصلاح مولکولی
جلسات ارزیابی روند پیشرفت کلانپروژههای پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی که از هفته گذشته آغاز شده بود، در هفته جاری نیز با برگزاری سه جلسه تخصصی ادامه یافت. در جلسه روز یکشنبه ۱۶ آذرماه، مهرشاد زینالعابدینی، مجری کلانپروژه «اصلاح مولکولی»، طرحهای پژوهشی این حوزه را با رویکرد ارتقای ظرفیت تولید و امنیت غذایی در شرایط تغییر اقلیم ارائه نمود. وی چهار محور اصلی فعالیتهای پروژه را شامل: ایجاد نژادهای پربازده گوسفند با استفاده از دادههای چند امیکسی، تدوین نقشهراه تحقیق و توسعه مرغ لاین آرین، توسعه گزینش مبتنی بر نشانگرهای مولکولی در همکاری با موسسات پژوهشی و تمرکز بر گیاهان اقلیمسازگار برای افزایش تابآوری و تأمین امنیت غذایی عنوان کرد. در ادامه، زینالعابدینی بهتفصیل درصد پیشرفت فنی و دستاوردهای هر یک از طرحهای پیشنهادی تحت کلانپروژه اصلاح مولکولی را شرح دادند. در جلسات چهارشنبه ۱۹ آذرماه، دو کلانپروژه بخش بیوتکنولوژی میکروبی مورد بررسی قرار گرفت. مریم موسیوند، بهعنوان مجری کلانپروژه «تولید فناورانه کود و آفتکشهای زیستی»، با تأکید بر ضرورت بومیسازی فرمولاسیونهای زیستی بهعنوان یک راهبرد ملی برای پایداری اقتصادی و زیستمحیطی و ارتقای توان صادراتی محصولات گلخانهای، اهداف پروژه را در سه محور اصلی ارائه کرد: غربال میکروارگانیسمها و ترکیبات زیستی محرک رشد یا مهارگر آفات، انجام آزمونهای میدانی و ارزیابی کارایی فراوردههای منتخب در عرصه، و طراحی و بهینهسازی فرآیند تولید در مقیاس آزمایشگاهی تا پایلوت و ارائه فرمولاسیونهای اقتصادی و کارآمد. وی دستاوردهای ملموس این کلانپروژه را شامل انعقاد ۷ قرارداد همکاری با بخش خصوصی و شرکتهای دانشبنیان، جذب بیش از ۲۹ میلیارد ریال درآمد اختصاصی، توسعه شبکههای پژوهشی و فناوری، راهاندازی انسکتاریوم و توسعه فعالیتهای ترویجی برشمرد. در ادامه جلسه، حسین قنواتی، مجری کلانپروژه «تولید فراوردههای زیستی با ارزش از زائدات و ضایعات کشاورزی»، با اشاره به چالشهای موجود در مدیریت ضایعات کشاورزی، اهداف پروژه را بر تولید محصولات فناورانه، بازارمحور، تجاریسازی و همکاری هدفمند با بخش خصوصی متمرکز کرد. وی بر پیشرفتهای فنی و عملیاتی این پروژه از جمله جداسازی و ارزیابی میکروارگانیسمهای ترموفیل فعال در فرآیند کمپوست، راهاندازی پایلوت تولید اسید هیومیک از باگاس نیشکر و تولید خوراک تخمیری غنیشده برای طیور و دام از ضایعات کشاورزی تأکید کرد. همچنین قراردادهای انحصاری انتقال فناوری با مراکز تولیدی و طراحی دستگاههای تخصصی از دیگر دستاوردهای مطرحشده در این جلسه بود. قنواتی با اشاره به چشمانداز بلندمدت این پروژه، آن را بهعنوان محرکی برای «تحول سبز در بخش کشاورزی ایران» و منبعی برای ایجاد ارزشافزوده سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان معرفی کرد. طبق روال جلسات پیشین، معاونت پژوهشی پژوهشگاه در جایگاه راهبر و هماهنگکننده امور تحقیقاتی، گزارشی تحلیلی از عملکرد ۲۰ ساله پژوهشگاه در پرتو سه کلانپروژه مورد بررسی ارائه کرد. همچنین، این معاونت بهصورت تخصصی، وضعیت فعالیتهای دو بخش بیوتکنولوژی میکروبی و زیستشناسی سامانهها را از منظر تعداد اعضای هیأت علمی، سابقه اجرای طرحها و پروژههای پژوهشی، درجه همسویی این فعالیتها با اهداف کلانپروژههای مصوب و سطح همپوشانی موضوعی مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد. در پایان این جلسات نیز، اعضای هیأت رییسه پژوهشگاه با ارائه نظرات، نقدها و پیشنهادهای خود، راهکارهایی برای تقویت همافزایی بین گروهها، تسریع در اجرای پروژهها و بهبود فرآیندهای مدیریتی و تجاریسازی ارائه نمودند.
