قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به این که در کشورهایی مثل آمریکا و کانادا به ازای هر اختراع، 2.8 تا 3 میلیون دلار در زمینه تحقیقات سرمایه گذاری می شود اظهار داشت: به نسبت بودجه بسیار کم تحقیقات در کشور، وضعیت نوآوری در کشور نه تنها بد نیست که قابل توجه است.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر پژمان آزادی که در نشست «توسعه فناوری، تجاری سازی و تسهیم منافع» در جمع اعضای هیات علمی و محققان پژوهشگاه سخن می گفت در تبیین اقدامات پژوهشگاه در حوزه فناوری گفت: براساس مطالعه ای که در زمینه دفاتر انتقال فناوری (TTO) در دنیا داشتیم، این مراکز عمدتا دارای سه زیربخش توسعه فناوری، ارتباط با صنعت و تجاری سازی و نیز مالکیت فناوری و انتقال فناوری هستند. با پیگیری های صورت گرفته بیش از 80 درصد این چارت را در پژوهشگاه تشکیل داده ایم و شکل گیری کامل آن را دنبال می کنیم. 
وی با بیان این که یکی از بخش هایی که در این حوزه کمتر روی آن کار شده، مطالعه فناوری است، اظهار داشت: بدین منظور لازم است افرادی را در پژوهشگاه داشته باشیم که فقط پتنت ها را سرچ کنند و گروهی دیگر که با بررسی سمت و سوی فناوری های مختلف، همکاران را راهنمایی کنند که تکنولوژی در دنیا به کدام سمت می رود.
در این زمینه، چین واحدهای عظیمی را راه انداخته تا محققان و صنعتش را راهنمایی کنند که متناسب با روند تحولات فناوری، مسیرشان را اصلاح کنند. ایجاد چنین مرکزی در پژوهشگاه هم کاملا ضروری است.
قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان این که در زمینه مطالعات امکان سنجی کسب و کار، فعالیت های خوبی در پژوهشگاه اقدام شده و قراردادهایی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای امکان سنجی فناوری های مختلف به سفارش دستگاه های مختلف در دست اجراست، خاطرنشان کرد: البته اتکای ما الزاما بر امکان سنجی فناوری ها نیست بلکه جلب همکاری بخش خصوصی را نیز دنبال می کنیم. 
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که منظور از طرح های فناورانه چیست، اظهار داشت: هر پژوهشی که به محصولی می رسد که محقق ادعا دارد قابل تجاری سازی و ورود به بازار است فناوری است و در مقابل، مطالعات پایه که مقاله محور هستند در شمول طرح های فناورانه قرار نمی گیرند. البته تحقیقات محصول محوری هم در پژوهشگاه انجام می شوند که با توجه به این که جزو ماموریتهای ذاتی پژوهشگاه هستند یا سفارش دهنده دولتی و مطالبه حاکمیتی هستند مطالعات امکان سنجی در مورد آنها ملاک نیست و در این پروسه وارد نمی شوند.
آزادی با اشاره به اهمیت وجود دستورالعمل های مشخص و متناسب با توسعه فناوری گفت: براساس نیاز پژوهشگاه و شرایط موجود، تدوین آیین نامه در بعضی زمینه ها را پیشنهاد می دهیم که یکی از آنها آیین نامه تسهیم منافع است که پس از تصویب نهایی، اجرایی خواهد شد.
موضوع دیگری که در بحث ارتباط با صنعت و تجاری سازی مطرح است، نظارت دقیق بر روند اجرای طرح های فناورانه است که با پیگیری هایی که در این راستا انجام داده ایم امکان ثبت تمام قراردادهای پژوهشگاه در سامانه کنکورد که بیس اینترنتی دارد فراهم شده است. مزیت این سامانه این است که با ورود اطلاعات، تمام زمان بندی های طرح ها چه تعهدات ما و چه تعهدات شرکتها در آن مشخص شده و با نزدیک شدن به پایان مهلت انجام تعهدات آلارم هایی هم می دهد. 
قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به شرکت مستمر پژوهشگاه در نمایشگاه های مختلف بر ضرورت توجه بیش از پیش به مقوله ترویج فناوری تاکید کرد و گفت: باید فعالیت در حوزه ترویج فناوری را که در مواردی می تواند مقدمه تجاری سازی فناوری های ما هم باشد در پژوهشگاه توسعه دهیم. در حوزه مالیکت فناوری هم اقدامات قبال توجهی صورت گرفته که البته در بحث ارزیابی و ارزش گذاری فناوری که امر بسیار پیچیده ای بوده و وابستگی زیادی به بازار دارد باید کارهای بیشتری صورت گیرد.
آزادی با اشاره به اهمیت بحث حفاظت از فناوری گفت: باید قبل از ثبت اختراع و هرگونه افشای اطلاعات، به خوبی ابعاد مختلف مساله را بررس کرده و در انتشار مقاله و اعلام جزئیات طرح ها در کنفرانس ها با دقت و اصولی عمل کنیم. 
قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در ادامه با بیان این که امروزه در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی دنیا بیش از درآمدزایی به اثربخشی طرح ها توجه می شود، اظهار داشت: طبق گزارش انجمن دانشگاه های آمریکا، طی سال های 1996 تا 2015 با انتقال فناوری از دانشگاه ها به صنعت بالغ بر 1.3 تریلیون دلار به جامعه کمک شده و 591 میلیارد دلار به تولید ناخالص ملی آمریکا افزوده شده است.
در سایه این ارتباط و انتقال فناوری، 11 هزار استارتاپ جدید شکل گرفته، 4.3 میلیون شغل جدید ایجاد شده و 380 هزار مورد افشای اختراع صورت گرفته که 88 هزار مورد ثبت پتنت را به دنبال داشته است.
ارتباط دانشگاه و صنعت در آمریکا از سال 1980 به تولید 200 محصول دارویی جدید نیز منجر شده است.
به گفته آزادی، تنها در سال 2017 بالغ بر 68 میلیارد دلار برای تحقیقات (نه حقوق محققان بلکه مستقیما برای تحقیقات) هزینه شده که به شکل گیری هزار و 80 استارتاپ و افشای 24 هزار اختراع منجر شده که البته 15 هزار مورد برای ثبت، فایل شده اند و نهایتا هفت هزار اختراع به ثبت نهایی رسیده اند. این تحقیقات نهایتا به هفت هزار و 800 لایسنس و ارائه 755 محصول در سال مالی 2017 منجر شده اند.
قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در ادامه با اشاره به سرمایه گذاری عظیمی که در کشورهای پیشرفته در بخش تحقیقات و فناوری صورت می گیرد اظهار داشت: به ازای هر اختراع در آمریکا، 2.8 میلیون دلار، کانادا، سه میلیون دلار، اتحادیه اروپا، 3.8 میلیون دلار و در کشوری مثل شیلی 1.1 میلیون دلار صرف می شود این در حالی است که در خوشبینانه ترین حالت 25 درصد این نوآوری ها به مرحله عقد قرارداد و انتقال فناوری می رسند و در نهایت سه درصد اختراعات به بازار می رسند. این مساله نشان می دهد که برای رسیدن به یک محصول قابل ارائه در بازار چه سرمایه گذاری سنگینی لازم است و کشورهای صنعتی با اختصاص بودجه ای عظیم به بخش تحقیقات خود تا چه حد امکان بیشتری برای رسیدن به اختراعات قابل تجاری سازی در مقایسه با کشورهایی مثل ایران دارند.  
بر این اساس به نظر می رسد وضعیت ما در حوزه نوآوری به نسبت بودجه ای که در کشور به بخش پژوهش اختصاص می یابد خوب است.
وی در پایان ضمن پاسخ به سوالات همکاران در خصوص سیاستهای تجاری سازی و توسعه فناوری در پژوهشگاه در خصوص نحوه تسهیم منافع و سهم مجری و محققان طرح ها از فروش و رویالیتی دستاوردهای فناورانه محققان پژوهشگاه که به بخش خصوصی واگذار و تجاری سازی می شوند توضیحاتی ارائه داد.
به گفته وی براساس آیین نامه تسهیم منافع که پس از تصویب نهایی مبنای عمل قرار می گیرد اگر بودجه طرح های واگذاری شده توسط پژوهشگاه تامین شده باشد سهم محققان از رویالیتی فناوری انتقال یافته تا سقف 200 میلیون تومان، 25 درصد است که با افزایش این رقم کاهش می یابد و البته به ازای هر 10 درصد تامین هزینه پروژه از خارج پژوهشگاه 4.5 درصد بر سهم محققان از رویالیتی افزوده می شود به طوری که اگر 100 درصد بودجه یک طرح توسط محقق تامین شده باشد در صورت انتقال فناوری و تجاری سازی طرح از سوی بخش خصوصی تا 70 درصد رویالیتی دریافت شده به محقق تعلق خواهد گرفت.

عکس : حسن سمیعی