همزمان با ایجاد شبکه ارتباط با صنعت، نشست مشترک پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با نمایندگان شرکت های خصوصی فعال در حوزه گیاهان دارویی، به منظور معرفی دستاوردها و توانمندی های پژوهشگاه و تبادل نظر در مورد اولویت های پژوهشی

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در نشست مشترک نمایندگان شرکت­های خصوصی فعال در زمینه گیاهان دارویی با آقای دکتر آزادی، قائم مقام پژوهشگاه در امور فناوری، خانم دکتر شهبازی، رئیس اداره بازاریابی و تجاری­سازی، آقای دکتر خان احمدی، رئیس پژوهشکده متابولیت های ثانویه و جمعی از اعضای هیئت علمی پژوهشگاه به معرفی برخی پروژه های شاخص اجرا شده و در حال اجرا در زمینه گیاهان داوریی پرداختند.

این نشست، که در راستای اقدامات ایجاد شبکه ارتباط با صنعت در واحد فناوری صورت گرفت، نخستین نشست مشترک فیمابین پژوهشگاه بیوتکنولوژی و شرکت­های فعال در زمینه مرتبط با فعالیت پژوهشگاه می­باشد. گفتنی است در واحد فناوری، جهت ارتباط با بخش خصوصی شبکه ارتباط با صنعت ایجاد و اطلاعات 700 شرکت فعال در زمینه تولید و خدمات کشاورزی، خوراک دام، طیور و آبزیان، کشت بافت و سلول، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و سلامتی، صنایع دارویی و نانوتکنولوژی کشاورزی احصاء شده است.

در این جلسه دکتر خان احمدی، ضمن اشاره به پیشینه فعالیت­های پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور، به تبیین پروژه­های مبنی بر گیاهان دارویی و متابولیت­های ثانویه گیاهان باغی و زراعی پرداخت. وی گفت از جمله زمینه­های تحقیقاتی پژوهشکده، دستیابی به پروتکل­های ریزازدیادی گیاهان دارویی مانند سنبل الطیب، بنفشه معطر و آلوورا است که با زیرساخت­های کشت بافتی موجود، امکان مطالعه بر روی سایر گیاهان دارویی نیز وجود دارد. خان احمدی با اشاره به انتقال دانش فنی تکثیر گیاه استویا به یک شرکت تولیدکننده که از پروژه­های شاخص پژوهشکده اصفهان بود، گفت: از پروژه­های جاری این پژوهشکده شناسایی ارقام برتر گیاه شیرین بیان است که از لحاظ صادراتی دومین گیاه دارویی کشور است. وی ‌خاطرنشان کرد: با توجه به تخریب منابع طبیعی در تأمین ریشه شیرین بیان و درصد بالای آلودگی در نمونه­های وارداتی، به درخواست منابع طبیعی اصفهان، پروژه­ای را در زمینه شناسایی ارقام شیرین بیان قابل کشت در دیم­زارهای رها شده اجرا شده که در فاز اول آن از سال ۹۴ نمونه­های شیرین بیان  از کل کشور جمع­آوری و در مزرعه تحقیقاتی کشت شده است. پس از بررسی اثرات تنش های خشکی، شوری، آنالیزهای مختلف روی جمعیت­های متفاوت شیرین بیان، مطالعات مولکولی و مورفولوژیک، ارقام مناسب برای فازهای بعدی طرح انتخاب شدند. وی افزود: یکی دیگر از زمینه­های تحقیقاتی پژوهشکده متابولیت­های ثانویه، تولید گیاهان دارویی در بیوراکتورهاست که به دلیل مزایایی چون تولید سریع، پیوسته، کنترل شده، مستقل بودن از تغییرات اقلیمی، کیفیت یکنواخت، عدم نیاز به آب، نداشتن باقی مانده سموم و قابلیت دستیابی به متابولیت­های هدف با غلطت بالا کاملاً به صرفه و اقتصادی است. رئیس پژوهشکده متابولیت های ثانویه با اشاره به تجاری شدن این فناوری در دنیا و تولید انواع بافت­های گیاهی و متابولیت­های دارویی به این شیوه اظهار داشت: با ساخت بیوراکتورهای آزمایشگاهی مختلف، تولید ریشه گیاهانی از قبیل گل راعی در اشل آزمایشگاهی با موفقیت صورت گرفته است. در راستای رفع گلوگاه مهم این فناوری که ارزان و ساده سازی سیستم هاست تحقیقات روی بیوراکتورهای یکبارمصرف و کم هزینه ۲۰ و ۵۰ لیتری را با موفقیت به پایان رسیده است و در حال حاضر بیوراکتور یکبار مصرف ۱۰۰ لیتری در دست بررسی است که در صورت موفقیت می­تواند پایه­ای برای تأمین نیازهای صنعت در این زمینه باشد. خان احمدی در پایان از نمایندگان شرکت­های خصوصی حاضر در نشست خواست گیاهان دارویی دارای اولویت خود از لحاظ ریزازدیادی، اصلاح مولکولی، تولید در محیط کنترل شده و نیز متابولیت­های مورد نیاز در صنعت دارو و همچنین مسائل و مشکلات خود در این زمینه­ها را اعلام کنند تا با مشارکت پژوهشگاه برطرف شوند.

در ادامه این جلسه، آقای مدرس کاشانی، مدیرعامل شرکت پاکان بذر اصفهان، با تشکر از دعوت پژوهشگاه برای شنیدن دغدغه­ها و نظرات فعالان صنعت و همکاری در رفع مشکلات اظهار داشت: یکی از مشکلات اساسی ما در زمینه گیاهان دارویی بی­توجهی به بحث تعیین ژنتیکی گیاهان دارویی است. برخلاف آمریکا و کشورهای اروپایی هنوز تنوع ارقام هر یک ‌از گونه­های گیاهی کشور را نمی شناسیم. مساله دیگر از بین رفتن بسیاری از ذخایر گیاهی کشور است. این فعال صنعت گیاهان دارویی، ختمی خبازی (پنیرک)، آویشن و گیاه ثعلب را از گونه­های پرطرفدار و سودآور عنوان کرد و‌ گفت: کار روی گیاهی مثل یونجه هم می­تواند به عنوان یک اولویت مورد توجه‌قرار گیرد. متاسفانه هنوز یک شناسنامه ژنتیکی و شاخصه ای برای شناسایی ارقام مختلف این گیاه دارویی با ارزش نداریم.

دکتر آزادی، قائم مقام پژوهشگاه در امور فناوری با بیان این که پژوهشگاه با توجه به محدودیت نیروی انسانی نهایتاً می­تواند روی سه گیاه دارویی اعم از گیاهان بومی یا گیاهان مهم و دارای بازار تضمین شده در دنیا که در کشور ما کشت نمی شوند مثل جین سینگ تمرکز کند، از شرکت­ها خواست زمینه­های مورد علاقه خود را در این دو بخش اعلام کنند. دکتر آزادی در ادامه با ارائه توضیحاتی در خصوص ‌ مدل قراردادهای همکاری پژوهشگاه و شرکت­های خصوصی که شامل قراردادهای واگذاری انحصاری یا غیرانحصاری دانش فنی است اظهار داشت: هدف پژوهشگاه از انعقاد این قراردادها اطمینان از کاربردی شدن نتایج تحقیقات است و شرکت­ها می­توانند مطمئن باشند در انعقاد قرارداد­ها مسائل مالی، محدودکننده نخواهد بود. وی در پایان بار دیگر از شرکت­ها دعوت کرد از توان پژوهشگاه در قالب واحد تحقیق و توسعه خود بهره ببرند و مشکلات و مسایل خود را به محققان پژوهشگاه محول کنند.

در پایان نشست، نمایندگان شرکت­های مدعو به همراهی دکتر شهبازی و دکتر ناخدا، از آزمایشگاه­ها و بخش­های تحقیقاتی پژوهشگاه بازدید کرده و با امکانات و توانمندی­های پژوهشگاه آشنا شدند.