مراسم یادبود زنده یاد استاد بهزاد قره یاضی، پایه گذار پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و دانشمند و مدیر برجسته پژوهشی، عصر یکشنبه 30 خردادماه به صورت برخط توسط سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در ابتدای این مراسم که به همت سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمین سعیدیان، مسئول حوزه نهاد نمایندگی ولی فقیه در سازمان طی سخنانی در این مراسم با تسلیت درگذشت دکتر قره یاضی به خانواده و همکاران آن مرحوم اظهار داشت: همه بلایا و مصیبت هایی که به انسان وارد می شود آزمون الهی است تا میزان صبر و بردباری ما که ارزش والایی در نزد خداوند دارد مشخص شود صبر در فراق عزیزان که قضا و قدر الهی است هم برای عزیز درگذشته و هم برای بازماندگان مایه آرامش است.

وی با بیان این که کلمه «فوت» مفهوم صحیحی برای کسانی که از دنیا می روند نیست و در قرآن هم هیچ جا از چنین کلمه ای استفاده نشده است خاطرنشان کرد: در قران از جمله در مورد حضرت عیسی مسیح (ع) از کلمه «توفی» به معنای استیفا (گرفتن کامل) استفاده شده که به هیچ وجه، مفهوم از دست رفتن را ندارد بلکه به معنای تحویل گرفتن تمام و کمال نفوس به امر خداوند و بردن نیکوکاران به جایگاهی برتر است.

حجت الاسلام و المسلمین سعیدیان در ادامه با اشاره به حدیثی از امیر مومنان امام علی (ع) درباره دانشمندان گفت: به فرموده ایشان، علم، مایه حیات و زندگی فرد عالم و جامعه است و آنچه این حیات علمی را پربارتر و مثمر ثمرتر می کند ایمانی است که مایه نجات است. روح عالمی که دیگران از علمش بهره مند شده اند، پس از جدا شدن از کالبد خاکی او، الی الابد از برکات و صدقه جاریه اعمال نیکوی برآمده از دانش او بهره مند می شود و خوشا به حال امثال دکتر قره یاضی که ضمن فرهیختگی و مراتب ایمانی در حوزه کشاورزی که مایه رزق و روزی و تامین نان مردم است پژوهش می کرده و مطمئنا ثمره فعالیت های علمی او، صدقه جاریه و مایه بهره مندی ابدی اوست.

در ادامه این مراسم، دکتر رحیمی شعرباف، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم و دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری با ابراز تاسف عمیق از درگذشت دکتر قره یاضی که سال ها به عنوان نماینده انجمن های علمی در این شورا عضویت داشته اظهار داشت: سابقه دوستی من با دکتر قره یاضی به سال 59 بر می گردد که به عنوان عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت به دانشگاه گیلان رفته ام ،در آن سفر با مرحوم قره یاضی که دبیر انجمن اسلامی دانشگاه گیلان و دانشجویی بسیار پرشور و انقلابی و نترس با قدرت بالا در بسیج و سازماندهی دانشجویان بود آشنا شدم. طی این چهل سال هم دیدارها و ملاقات های مستمری داشتیم تا همین اواخر که در شورای عالی خدمت ایشان بودیم لذا به خوبی می دانم از دست دادن دکتر قره یاضی که استادی ممتاز و چهره ای کاملا شناخته شده خصوصا در رشته خود بودند قابل جبران نیست.

وی خاطرنشان کرد: مثلی در جامعه شناسی هست که می گویند جوانانی که سر پرشوری دارند، وقتی پا به سن می گذارند اگر عاقل باشند دست از انقلابی گری می کشند. قره یاضی با این که کم کم به سالمندی می رسید، شور انقلابی خود را همچنان حفظ کرده بود و در عین حال، عاقل و با تدبیر بود و همواره نظراتی کارشناسی و کاملا تخصصی ابراز می کرد. با این که در اظهار نظر و بروز مخالفت خود در مواقعی که لازم می دید، ملاحظه هیچ جریان سیاسی را نمی کرد و سری کاملا نترس داشت ولی در برابر استدلال و مخالفت منطقی دیگران، کاملا متواضع بود و اگر نظر مخالف خود را صحیح می دید به راحتی می پذیرفت.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم تصریح کرد: قره یاضی ضمن این که اهل نظر بود، اهل عمل و اقدام و سازمان ساز هم بود به طوری که همه کسانی که ایشان را می شناختند، اطمینان داشتند که اگر کاری به او واگذار شود در پا گذاشتن به میدان عمل و پیگیری آن ذره ای کوتاهی نمی کند. البته  نمی خواهم اغراق کنم و بگویم که ایشان در همه این خصایص در اوج بود ولی کمتر کسی است که همه این خصایص را یکجا داشته باشد و قطعا وجود چنین فردی برای کشور فوق العاده مغتنم بود ولی افسوس که خیلی زود ایشان را از دست دادیم.

وی افزود: وقتی خبر بیماری دکتر قره یاضی را شنیدم با توجه به این که فردی بسیار سرزنده و اهل ورزش بود، تنها چیزی که به ذهنم خطور نمی کرد، این بود که در اثر بیماری کرونا فوت کند، اما متاسفانه چند روز بعد، ناباورانه ایشان را از دست دادیم که ضایعه جبران ناپذیری خصوصا برای جامعه علمی، انجمن ها و نهادهای علم کشور است.

رحیمی خاطرنشان کرد: ضایعه درگذشت این دانشمند دلسوز و خادم واقعی مردم و جمهوری اسلامی خصوصا از آنجا تاسف بارتر است که به جرات می توان گفت مهمترین و اثربخش ترین دستاورد جمهوری اسلامی در همین بخش علمی است به طوری که برخلاف برخی دیگر از حوزه ها جمهوری اسلامی ایران در کمیت و کیفیت تولید علم در جایگاه اول منطقه است. در پایان با تسلیت درگذشت تاسف بار دکتر قره یاضی به مادر، همسر، فرزندان و سایر بستگان و دوستان ایشان از خداوند متعال می خواهم به ما نیز همانند دکتر قره یاضی توفیق خدمت صادقانه به کشور و عاقبت به خیری را عنایت فرماید.

مهندس عباس کشاورز، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی هم در سخنانی  با اشاره به این که سابقه آشنایی وی با مرحوم قره یاضی به دهه 70 و مساعدتهایی که در اعزام دکتر قره یاضی و دکتر نعمت زاده به فیلیپین جهت ادامه تحصیل داشته اظهار داشت: بعدها در بازدیدی که از موسسه تحقیقات برنج داشتم این فرصت را پیدا کردم که از نزدیک کارهای ایشان را دیدم. دکتر قره یاضی بعد از پایان دوره تحصیل و فعالیت در آن موسسه در بازگشت به ایران به وزارت جهاد کشاورزی آمد و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی را راه اندازی کرد و در مذاکرات بین المللی مربوط به محصولات تراریخته و پروتکل کارتاهنا نماینده ایران بود. زمانی هم که از سازمان می رفتم ترجیح می دادم و توصیه کردم که از خدمات ایشان در این سمت استفاده شود که متاسفانه عمر خدمت ایشان چندان طولانی نبود و مدتی بعد دکتر آهون منش آمدند.

وی خاطرنشان کرد: دکتر قره یاضی حقیقتا یک پدیده بود. صرف نظر از این که دانش وی در زمینه تولید محصولات مهندسی ژنتیک چقدر مورد تایید ما بود یا نبود ولی به هر حال یکی از نادرترین افرادی بود که با دستیابی به علم انتقال ژن و تولید برنج تراریخته این علم را به ایران آورده بود و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و نمایندگی های آن در مناطق مختلف کشور را راه اندازی کرده بود.

کشاورز افزود: قره یاضی، انسان نوآوری بود که به بخش کشاورزی متعهد بود و باید دید چه شد که با همه عشقی که به آزمایشگاهش داشت مدتی به سازمان مدتی برنامه و بودجه رفت. افرادی مثل دکتر قره یاضی ثروتهای ملی هستند که متاسفانه ایشان را از دست دادیم. سعی کنیم از جریانی که بر زندگی ایشان رفت درس بگیریم.

سخنران بعدی این نشست دکتر آهون منش، عضو هیات امنای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بود که به تلاش های دکتر قره یاضی در دفاع از اعتبار علمی اعضای هیات علمی سازمان اشاره کرد و گفت: زمانی بود که وزارت علوم اعضای هیات ممیزه وزارت جهاد کشاورزی را با این عنوان که از وزیر علوم حکم ندارند نمی پذیرفتند و دکتر قره یاضی می گفت دلیلی ندارد که هیات ممیزه  ما از وزیر علوم حکم بگیرد. این بحث ها مشکلاتی را برای وزارت جهاد کشاورزی در هیات دولت ایجاد کرده بود که در نهایت منجر به این شد که ماموریت تاسیس پزوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی را عهده دار شدند و در آنجا هم کارهای بسیار بزرگی انجام دادند.

وی خاطرنشان کرد: البته در ادامه بحث هایی که مطرح بود با همکاری دکتر توفیقی – وزیر علوم وقت - هیات ممیزه دانشگاه تهران برای ارزیابی به وزارت جهاد کشاورزی آمدند و اذعان کردند که اعضای هیات علمی سازمان از نظر علمی مرتبه بالایی دارند.

 امیدوارم همکاران دکتر در سازمان جای ایشان را پر کرده و از حقوق خودشان هم دفاع کنند و ان شاالله دکتر قره یاضی عزیز هم در بهشت مخلد باشند.

دکتر فرهودی، عضو هیات ممیزه سازمان هم در سخنانی بسیار کوتاه با تسلیت ضایعه درگذشت دکتر قره یاضی به خانواده و همکاران و دوستان استاد از ایشان به عنوان دانشمندی عامل و شجاع یاد کرد. سخنران بعدی این نشست دکتر صابر گلکاری، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی بود که ضمن تسلیت به خانواده و همکاران دکتر قره یاضی که ناباورانه و با تاثر فراوان ضایعه فقدان ایشان را به سوگ نشسته اند، اظهار داشت: در مدت کوتاهی که از درگذشت دکتر قره یاضی گذشته  مجالس و مراسم متعددی در بزرگداشت یاد و خاطره آن مرحوم برگزار شده و خاطرات و سخنان زیادی در تکریم جایگاه ویزه علمی و سجایای اخلاقی ایشان نقل شده است.

دکتر قره یاضی یک شخصیت چندوجهی با دامنه وسیعی از فعالیت ها و دستاوردها در حوزه های مختلف بود که بی شک یکی از بزرگترین آنها ایجاد پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی است که با تلاش طاقت فرسای ایشان از دل یک بخش تحقیقاتی شکل گرفت و امروز به یک مرکز بزرگ علمی در سطح منطقه تبدیل شده که ان شاالله کانون تحقیقات و توسعه فناوری های نوین کشاورزی در کشور خواهد بود و روح بلند دکتر قره یاضی از خیر و برکت همیشگی آن بهره مند خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: دکتر قره یاضی  ضمن پایه گذاری و تجهیز پژوهشگاه اهتمام ویژه ای به تامین نیروی انسانی پژوهشگاه داشت و تلاش می کرد دانشمندان نخبه را در این پژوهشگاه گرد هم بیاورد. همچنین علاوه بر راه اندازی پژوهشگاه در کرج پژوهشکده هایی منطقه ای را در سایر استان ها راه اندازی کرد.

رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: دکتر قره یاضی علاوه بر این در سطح سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی هم در دفاع تمام قد از حقوق اعضای هیات علمی تلاش کرد و فعالیت های علمی وسیعی در تدوین قوانین  مربوط به زیست فناوری و ایمنی زیستی در سطح ملی و مشارکت در تدوین پروتکل های بین المللی داشت.

گلکاری در پایان با بیان این که طی بیش از دو دهه سابقه دوستی با مرحوم استاد قره یاضی همواره به آشنایی با چنین شخصیت مهربان و شجاع و با پشتکاری افتخار کرده است اظهار داشت: ایشان الگویی برای بنده و همه پویندگان علم و فناوری است.

امیدوارم خداوند این توفیق را بدهد که ادامه دهنده راه ایشان در توسعه کشاورزی و امنیت غذایی کشور پایدار کشور با استفاده از مهندسی ژنتیک و سایر فناوری های نوین باشیم.

دکتر ملکوتی، عضو هیات علمی تربیت مدرس و عضو هیات ممیزه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی هم با اشاره به این که سابقه آشنایی وی با دکتر قره یاضی به اواسط دهه 60 و دوره تحصیل آن مرحوم در دانشگاه تربیت مدرس بر می گردد، گفت: در آن زمان با توجه به آشنایی که با موسسه بین المللی تحقیقات برنج (ایری) داشتم ایشان و دکتر نعمت زاده را به دکتر کلانتری  وزیر کشاورزی معرفی کردم که به همراه دکتر علی نیا به این موسسه اعزام شدند.

وی با اشاره به جایگاه علمی ویژه و خدمات ثمربخش پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی که به همت دکتر قره یاضی راه اندازی شد و امروز دانش آموختگان این پژوهشگاه به رتبه استادی هم رسیده اند

دکتر زند، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی هم با بیان این که دکتر قره یاضی از افرادی بود که حضور بسیار پررنگ و اثرگذاری در عرصه های  مختلف داشت و حتی قرار گرفتن در حضورش انرژی بخش و دلگرم کننده بود اظهار داشت: مرحوم قره یاضی سرشار از عشق به وطن و در عین حال بسیار شجاع و اهل ریسک بود چون به توانایی های خودش و جوانان کشور ایمان داشت.

زند خاطرنشان کرد: سابقه آشنایی من با دکتر قره یاضی به دهه 80 برمی گردد که از من دعوت کرد به عنوان معاونشان کار کنم. صحبتهایی کردیم ولی در نهایت توافقی حاصل نشد ولی از همان موقع دوست شدیم. زمانی که به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج آمدم همزمان با دوره اخراج ایشان بود که پایه های ایشان را گرفته بودند و حتی شنیدم که زندگی (معیشت) ایشان هم مختل شده است؛ البته ایشان با توجه به طبع بلندی که داشت هیچ وقت مشکلات شخصی خودش را مطرح نمی کرد.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: شاید برخی اختلاف سلیقه ها با هم داشتیم ولی مطمئنا قره یاضی فردی منحصر به فرد و تکرارنشدنی بود که نه فقط برای سازمان که برای کشور برند بود و در کنفرانس های بین المللی هم که می رفتیم با توجه به اطلاعات و اعتماد به نفسش وزن خاصی داشت.

دکتر زند در پایان پیشنهاد کرد که در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی یا پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی یادبودی برای زنده یاد استاد قره یاضی ایجاد شود که آیندگان بدانند سازمان به بزرگانش اهمیت می داده است.

در ادامه مراسم، دکتر صلاحی اردکانی، رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان تهران هم شعری را که فی البداهه در سوگ دکتر قره یاضی سروده بود قرائت کرد.

پایان بخش این مراسم، سخنرانی دکتر بازرگان، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بود که در ابتدای سخنانش با گرامیداشت یاد دکتر قره یاضی، محقق اندیشمند و مدیر پرتلاش تحقیقات کشاورزی کشور یاد و خاطره مرحوم دکتر حمید کهرام، رییس اسبق موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران را نیز که در اواخر سال 98 در پی ابتلا به کرونا درگذشت و به دلیل شرایط خاص نخستین روزهای شیوع کرونا امکان برگزاری چنین نشست آنلاینی برای بزرگداشت ایشان فراهم نشد گرامی داشت.

وی در ادامه با اشاره به مسائل و مشکلاتی که زنده یاد دکتر قره یاضی و خانواده ایشان به واسطه شجاعت و صراحت استاد در ابراز دیدگاه ها و ارائه نتایج تحقیقات خود متحمل شد اظهار داشت:   درسی که لازم است از منظر مدیریت بخش پژوهش از زندگی دکتر قره یاضی بگیریم این است که به خودمان یادآوری کنیم که پژوهشگر و پژوهش فارغ از نتیجه ای که از آن حاصل شده ارزشمندند. حتی اگر در خانواده می خواهیم فرزند خود را به پژوهش عادت دهیم نباید به او بگوییم «تحقیق کن تا به نتیجه ای که من می گویم برسی» بلکه باید به نفس پژوهش فارغ از نتیجه ای که دارد اهمیت بدهیم و به آنها هم یاد بدهیم که از نتیجه تحقیقاتشان دفاع کنند. اگر چنین فرهنگی در جامعه رواج پیدا کند، محققان به عنوان فرزندان دلسوز این کشور فارغ از نتیجه ای که در تحقیقاتشان می گیرند و ممکن است از نظر برخی قابل قبول نباشد محترم شمرده می شوند.

بازرگان تصریح کرد: بدین منظور لازم است ابتدا در درون دستگاه های پژوهشی برای عزت مندی پژوهش تلاش کنیم و به پژوهشگران این اطمینان را بدهیم که اگر فارغ از سوگیری ها و بر مبنای اصول علمی پژوهشی را آغاز کردند فارغ از نتیجه ای که گرفته اند عزیزند و می توانند آزادانه از حاصل تحقیق خود دفاع کنند.

وی افزود: اگر می خواهیم عزت پژوهش را در کشور بالا ببریم باید مرز و فاصله ای بین پژوهش و جناج بندی های سیاسی قائل شویم که مستلزم این است که همه مدیران چه در حوزه پژوهش و چه در حوزه اجرا، پژوهش و پژوهشگر را عزیز بداریم و بحث علمی و پژوهشی را به سطح جامعه نکشیم. تصور کنید اگر قرار باشد نتایج پژوهش های دینی و علوم انسانی و ... به جای طرح در محافل علمی در سطح جامعه طرح و به داوری گذاشته شود چه اتفاقی می افتد؟

بازرگان خاطرنشان کرد: مادامی که مدیران ما از عزت پژوهشگر فارغ از نتیجه دفاع نکنند و با ادبیات پژوهش با پژوهشگران مواجه نشوند  بعید نیست که  فردا روزی دوباره جمع شویم و افسوس بخوریم که قدر یک دانشمند دیگر را ندانسته ایم.

 وی در پایان با تسلیت ضایعه درگذشت استاد قره یاضی به مادر، همسر، خواهر و فرزندان آن دانشمند فقید  برای آنها از درگاه خداوند صبر و سلامتی  آرزو کرد.