در بازدید رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی صورت گرفت: 

بررسی نحوه انتقال پروتکل دانش فنی تکثیر خرمای مجول از پژوهشگاه به مرکز تحقیقات کشاورزی استان فارس

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با تمجید از فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، خواستار بهره مندی از تجربیات و نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه تحقیقات کشاورزی به ویژه انتقال پروتکل دانش فنی تکثیرخرمای مجول شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر محمد مهدی قاسمی که به همراه دکتر ابراهیم زارع، رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس و مهندس مجید پاکاری، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی این استان روز سه شنبه، 19 تیرماه 97 از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی بازدید کرد، طی نشستی با حضور دکتر نیراعظم خوش خلق سیما، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به حمایت ویژه استاندار فارس از بخش کشاورزی گفت: استان فارس با توجه به پتانسیل های موجود از جمله برخورداری از باغات و منابع طبیعی ارزشمند و محققان برجسته، می تواند مرکز بیوتکنولوژی داشته باشد.

وی اظهار داشت: تحقیقات در زمینه تولید و تکثیر خرمای مجول در استان فارس حدود یک دهه قدمت دارد و به این منظور رایزنی های مختلفی با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی از جمله دانشگاه شیراز درخصوص دستیابی به کشت بافت این محصول صورت گرفت.

قاسمی افزود: با توجه به تجربیات ارزنده پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در حوزه خرمای مجول و تلاش های محققان این پژوهشگاه برای دستیابی به پروتکل دانش فنی آن، به ثمر نشستن اقدامات انجام شده در استان و تجاری سازی آن در سایه تعامل بین پژوهشگاه و مراکز تحقیقاتی استان فارس خصوصا مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میسر خواهد شد.

دکتر نیراعظم خوش خلق سیما نیز در این جلسه ضمن تشریح تاریخچه پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی از سال 78 تا کنون و پژوهشکده های تابعه آن ماموریت پژوهشگاه را حل مشکلات بخش کشاورزی و ارتقای کمیت و کیفیت تولید عنوان کرد.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین به اقدامات بخش های تحقیقاتی پژوهشگاه شامل کشت بافت و سلول، مهندسی ژنتیک، فیزیولوژی مولکولی، بیوتکنولوژی میکروبی، نانوتکنولوژی کشاورزی و زیست شناسی سامانه ها اشاره کرد و برخی از نتایج تحقیقات و پروژه های تجاری سازی و در حال تجاری از جمله اصلاح معکوس در خیار، تولید آنزیم از شکمبه شتر، طرح خودکفایی غذه بذری عاری از ویروس در سیب زمینی، تولید پایه های تجاری پسته، سالم سازی گیاهان در ارقام و پایه های سیب و گلابی، تولید مکمل های زیستی، تولید بیوکمپوست از پسماندهای شهری و کشاورزی، سالیکورنیا، شیر تخمیری، تولید نهال های ارقام تجاری خرما و... را برشمرد.

وی با اشاره به تلاش های انجام شده در پژوهشگاه در زمینه خرمای مجول اظهار داشت: بخش کشت بافت و سلول پژوهشگاه سال ها برای دستبای به پروتکل تکثیر خرمای رقم مجول به شیوه فناوری کشت بافت گیاهی تلاش کرد و دکتر ضرغامی از اعضای این بخش تحقیقاتی، دستاوردهای ارزشمندی را در این زمینه کسب کرده است. از این رو پژوهشگاه آمادگی خود را برای هرگونه همکاری با مرکز تحقیقات کشاورزی استان فارس در زمینه انتقال دانش فنی تکثیر خرمای مجول اعلام می نماید.

زارع، رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس نیز که پیش از این در اردیبهشت ماه سال جاری به همراه تعدادی از مسئولان و محققان استان از پژوهشگاه بازدید کرده بود، در این جلسه خواستار عملیاتی شدن انتقال دانش فنی خرمای مجول از سوی پژوهشگاه به مرکز تحقیقات استان فارس در قالب قرارداد همکاری شد. همچنین پاکاری، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با تشریح مدل های مختلف همکاری بین پژوهشگاه و مرکز تحقیقات استان فارس، بر لزوم تعامل بین طرفین در آینده نزدیک تاکید کرد.

در این جلسه همچنین دکتر شریعت پناهی رئیس بخش کشت بافت و سلول پژوهشگاه ضمن استقبال از انتقال پروتکل دانش فنی تکثیر خرمای مجول به استان فارس، رعایت ملاحظات لازم در این خصوص را خواستار شد. دکتر ضرغامی عضو هیات علمی پژوهشگاه که سال ها در این حوزه به انجام تحقیق مشغول بوده با اشاره به تکثیر رقم مجول خرما از روش اندام ­زایی مستقیم برای نخستین بار اظهار داشت: برای تولید ارقام خرما از طریق جنین­‌زایی غیرجنسی از سال های گذشته تا­کنون طرح­ های متعددی توسط پژوهشگاه انجام گرفت که با موفقیت­ های بسیاری همراه شده و در صورت تمایل به دریافت پروتکل­ های موجود در چارچوب تفاهم و قرارداد، آموزش و انتقال آن میسر خواهد بود. دکتر پژمان آزادی قائم مقام فناوری پژوهشگاه نیز در این نشست درخصوص چگونگی انتقال دانش فنی و نحوه قرارداد و همکاری با مرکز تحقیقات استان فارس و سایر نهادها و موسسات حوزه کشاورزی این استان توضیحاتی ارائه کرد.

بعد از برگزاری نشست، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس و سایر حاضران از بخش کشت بافت و سلول، فیتوترون یا اتاقک های رشد کشت بافتی خرمای مجول و نیز گلخانه مربوط به نهال های کشت بافتی خرما در پژوهشگاه بازدید کردند و توضیحات کارشناسانه لازم به بازدیدکنندگان ارائه شد.

گفتنی است ایران با سطح زیر کشت 240 هزار هکتار دومین تولید کننده بزرگ خرما در جهان است. میزان عملکرد باغات نخل خرمای ایران 4.5 تن در هکتار است و از این نظر مقام پنجم جهانی را داراست. رقم مجول یکی از بهترین و تجاری ترین رقم های خرما از نظر کیفیت و شکل ظاهری است و به طور میانگین میزان عملکرد هر درخت آن حدودا 80 کیلو گرم است. روش تکثیر خرما از طریق پاجوش دارای محدودیت های زیادی از قبیل کمبود تعداد پاجوش و ایجاد تنوع ژنتیکی است که می توان با روش های کشت بافتی شامل جنین زایی غیر جنسی و ارگانوژنز مستقیم به تعداد فراوان آن را تولید کرد و نیز با ایجاد شرکت های کشت بافتی گام مهمی در اشتغال زایی فارغ التحصیلان در کشور و جلوگیری از خروج ارز برداشت.