عضو کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی:

درخشش محصولات و دستاوردهای پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در دهمین نمایشگاه فناوری نانو

دهمین نمایشگاه و جشنواره فناوری نانو، که از ۱۴ مهرماه سال جاری در محل دائمی نمایشگاه ‌های بین‌المللی تهران در سالن خلیج‌ فارس آغاز شده بود، بعد از چهار روز در 17 مهرماه با برگزاری مراسم اختتامیه به کار خود پایان داد. در این نمایشگاه، محصولات و دستاوردهای پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در قالب غرفه کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی ارائه شد که با استقبال گسترده صاحبان صنایع و شرکت ها، محققان، شرکت های داخلی و بازدیدکنندگان خارجی همراه شد.

در همین رابطه، دکتر مریم هاشمی، عضو کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی و رئیس بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در حاشیه این نمایشگاه، در گفت و گو با روابط عمومی پژوهشکده درباره حضور پژوهشکده در قالب غرفه کمیته نانوفناوری جهاد کشاورزی گفت: ریاست این کمیته برعهده دکتر زند، رئیس سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی است و بنده هم عضو این کمیته هستم. در دو سال اخیر، مسئولیت راه اندازی غرفه برعهده اینجانب بوده است. امسال با توجه به رویکرد جدید کمیته، نتایج پروژه های تحقیقاتی موسسات جهاد کشاورزی از جمله پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی را ارائه کردیم.

• اختصاص 70 درصد محصولات کمیته نانوفناوری به پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی

هاشمی با بیان اینکه بیش از 70 درصد محصولات غرفه کمیته نانوفناوری جهاد کشاورزی به پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی اختصاص دارد، اظهار داشت: براساس سند راهبردی دهه دوم کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی، این کمیته باید تا 1404 به اهداف مشخصی دست یابد. برای تحقق این اهداف، چند مولفه نیاز است که تعریف پروژه های کاربردی، تدوین استانداردهای ملی و بین المللی، تعریف فرایند بررسی مستندات و صدور مجوز برای محصولات نانویی، ارتباطات بین المللی و انجام پروژه بر مبنای نیاز بخش صنعت از جمله این مولفه هاست.

وی افزود: برای هر یک از این مولفه ها، برنامه ای درنظر گرفته شده است؛ به گونه ای که امسال با تعامل با کمیته استانداردسازی ستاد نانو در صدد مشارکت در تدوین استانداردهای ملی و بین المللی در حوزه کاربرد نانو در زمینه های مختلف کشاورزی هستیم. همچنین موضوع استفاده از فرصت های بین المللی و سوق دادن پروژه های پژوهشی به سمت پروژه های تقاضامحور، مطرح است.

• پروژه های ارائه شده در نمایشگاه فناوری نانو

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان اینکه چند سالی است که پژوهشکده به عنوان مشاور فنی ستاد نانو در استفاده یا توسعه کاربردهای نانوفناوری در صنایع غذایی کشاورزی فعالیت می کند، به یکی از پروژه های عرضه شده در نمایشگاه اشاره و خاطرنشان کرد: از حدود دو سال گذشته، استفاده از سامانه نانوکویتاسیون را برای پاستوریزاسیون سرد شیر مطرح کردیم که با هزینه ستاد در اختیار ما قرار داده شد. ما پروژه ای را تعریف کردیم و بر اساس نتایجی که گرفتیم ایرادات این سامانه، مرتفع و اصلاحات آن انجام شد و به شرایط بهینه ای رسیدیم که امکان پاستوریزاسیون شیر خام با این سامانه فراهم گردید.

عضو کمیته نانوفناوری اظهار داشت: همچنین سال گذشته در نمایشگاه، درخواستی از مجموعه کشت و صنعت مغان در خصوص واحدهای پرورش گوساله داشتیم. بر این اساس، در دو ماه نخست که گوساله ها صرفا از شیر تغذیه می کنند، ریسک ابتلا به بیماری های عفونی، اسهال و مرگ و میر بالاست. از این رو پیشنهاد استفاده از این سیستم متحرک، مطرح و بعد از انتقال سیستم به مجموعه کشت و صنعت مغان، تاثیر آن بر روی مرگ و میر گوساله ها ارزیابی شد. در همین رابطه یک تیم از این مجموعه برای بررسی نتایج این پروژه در نمایشگاه امسال حضور یافتند که خوشبختانه در مجموع تاثیر مثبت اپلیکیشن ها در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی را از ابتدای یک اقدام پژوهشی تا مرحله نتیجه گیری شاهد بودیم.

هاشمی درباره پروژه دیگر پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی که در نمایشگاه فناوری نانو عرضه شده، گفت: سال گذشته پژوهشکده، قراردادی با موسسه صنعتی و پژوهشی زر، شرکت دارای فناوری پلاسمای سرد با نظارت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو منعقد کرد. در این زمینه ما در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایده ای را برای تبدیل یک محصول جانبی که در صنعت، استفاده چندانی از آن نمی شد، مطرح کردیم اما به دلیل ارزش غذایی بالا، این رغبت همواره وجود داشت که ماندگاری محصول افزایش یابد. ما با استفاده از پلاسمای سرد ثابت کردیم که می توان این کار را انجام داد و در حال حاضر در حال مذاکره برای افزایش مقیاس هستیم.

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در ادامه افزود: در کنار این موارد، نتایج سایر پروژه های پژوهشی در دهمین نمایشگاه فناوری نانو ارائه شده است. ما پلاسمای سرد را برای کاهش بار میکروبی انواع ادویه و سبزیجات خشک در قالب قرارداد توسعه کاربرد با ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، استفاده کردیم. پروژه های دیگر مربوط به پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در زمینه افزایش ماندگاری مواد غذایی، میوه و گوشت است که بر این اساس ماندگاری گوشت مرغ را تا دو برابر افزایش دادیم که این پروژه ها در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته و مراحل نهایی این پژوهش ها در زمینه افزایش ماندگاری انواع مواد غذایی در پژوهشکده در حال انجام است.

به گفته رئیس بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، محصولات سایر موسسات وابسته به جهاد کشاورزی نیز در غرفه کمیته نانوفناوری این وزارتخانه نیز ارائه شده است. در این رابطه، موسسه تحقیقات فنی مهندسی، دو پروژه عرضه کرده است که یکی از آنها پروژه مشترک پژوهشکده با موسسه فنی مهندسی در خصوص نگهدارنده گوشت و پروژه دیگر نانوالیاف پروتئینی است. مجری مسئول این پروژه ها، موسسه فنی مهندسی است و ما نیز همکار این پروژه هستیم. علاوه بر این نمونه کامپوزیت های مربوط به موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع در نمایشگاه، عرضه شده است.

• استقبال سرمایه گذاران، صاحبان صنایع و محققان

هاشمی درباره استقبال سرمایه گذاران از نمایشگاه فناوری نانو نیز گفت: گروهی از چین حضور پیدا کرده بودند که در حوزه سرمایه گذاری ریسک پذیر (VC) ابراز تمایل برای همکاری کردند. ضمن اینکه ایده اولیه پروژه مربوط به موسسه صنعتی زر هم سال گذشته در نمایشگاه مطرح شد.

وی میزان استقبال بازدیدکنندگان از نمایشگاه را طی چهار روز برگزاری، در مجموع خوب و مناسب، توصیف و اظهار کرد: بازدیدها خصوصا در روز جمعه، 14 مهرماه که اولین روز برگزاری نمایشگاه بود، ازدحام بالایی داشت. همچنین اقشار مختلفی اعم از دانش آموزی، دانشجویی، صاحبان صنایع و بخش های تحقیقاتی در این نمایشگاه حضور داشتند. علاوه بر آن، مسئولان مختلف از جمله دکتر ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، دکتر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی، استاندار تهران، روسای دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی و نیز هیات های خارجی از نمایشگاه بازدید کردند.

• امیدواری به تحقق اهداف سند چشم انداز 1404

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به اهمیت حضور در این نمایشگاه ها، اهداف اصلی کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی را تسهیل توسعه کاربرد محصولات نانویی عنوان و اظهار کرد: مهم ترین وظیفه این کمیته، تلاش برای بررسی مستندات و صدور مجوز محصولات برپایه نانوفناوری است تا با این اقدامات، اطمینان برای مصرف کننده ایجاد شود و در حل مشکلات بخش کشاورزی نیز راهگشا باشد.

عضو کمیته نانوفناوری با بیان اینکه با برنامه ریزی های انجام شده از سوی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهداف سند چشم انداز 1404 در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی قابل تحقق هستند، تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی بر اساس این سند، موظف است شرایطی را برای افزایش سهم یک تا دو درصدی بازار محصولات و نهاده های کشاورزی که مبتنی بر فناوری نانو هستند، ایجاد کند که این امر در عرصه نانوکودها، نانوسموم، پوشش های گلخانه ای و... مصداق پیدا می کند. برای عمل به این تعهدات، توسعه پروژه های تقاضامحور، حمایت از پروژه های کاربردی، تسهیل فرایند بررسی مستندات و صدور مجوزها، استفاده از پتانسیل های بین المللی و تدوین استانداردهای لازم باید مدنظر قرار گیرد.

• فناوری نانو در بخش کشاورزی نوپاست

همچنین براساس گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، دکتر اسکندر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در بازدید از دهمین نمایشگاه فناوری نانو، 14 مهرماه در روز افتتاحیه نمایشگاه گفت: با وجود ارائه بیش از 36 طرح در حوزه جهاد کشاورزی، هنوز فناوری نانو در بخش کشاورزی نوپاست با این وجود طرح‌های دردست اقدام در راستای نیازهای صنعت و امیدوارکننده است.

وی با بیان اینکه طرح ‌افزایش ماندگاری موادغذایی و لبنیاتی و پروتئینی، آلیاژهای مورداستفاده در پمپ‌ ها و طرح ‌های کاهش بار میکروبی موادغذایی می‌تواند روند تجاری سازی را تقویت کرده و برای حضور در بازارهای داخلی و خارجی کمک‌کننده باشد، افزود: همکاری با نخبگان و اهالی علم می‌تواند دستاوردهای زیادی مانند تجاری‌سازی صنایع غذایی و حضور در بازارهای داخلی و خارجی به همراه داشته باشد.

زند با اشاره به اینکه به نظر می رسد این دوره نسبت به دوره‌های گذشته از کیفیت بالایی برخوردار است، افزود: هرسال شاهد رشد و پیشرفت فناوری نانو در حوزه‌ کشاورزی هستیم که در نمایشگاه، نمود پیدا می‌کند و برگزاری نمایشگاه‌ های تخصصی می‌تواند موجب انتقال دانش به بخش صنعت باشد و جریان خلق ایده ‌ها و برقراری ارتباط برای انتقال آن از این طریق، تسهیل می شود.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اظهار داشت: سرمایه‌گذاری روی برگزیدگان دانش آموزی و دانشجویی نشان می‌دهد که نخبگان این حوزه رها نشده و ارتباط، همچنان به منظور تولید علم برقرار است.

گفتنی است در دهمین نمایشگاه و جشنواره فناوری نانو، مراکز علمی شامل آزمایشگاه، دانشگاه و پژوهشگاه، پارک و مرکز رشد، نهادهای ترویجی شامل باشگاه دانش‌آموزی، فروشگاه کتاب تخصصی، انجمن‌های دانشگاهی و شرکت‌های آموزشی و شرکت‌های صنعتی در ۱۲ بخش شامل سازندگان تجهیزات، خودرو، آب و محیط زیست، بهداشت و سلامت، ساختمان، کشاورزی و بسته بندی، نانومواد، نساجی، نفت و صنایع وابسته، بازرگانی، شرکت‌های مشاوره‌ای- خدماتی و کارگزاران خدمات فناوری و بخش بین‌الملل حضور داشتند. همچنین همزمان با برگزاری نمایشگاه و جشنواره، کارگاه‌های تخصصی و تجلیل از برترین ‌محصولات دارای تاییدیه فناوری نانو نیز برگزار شد.

تنظیم خبر: سعید میرشاهی

عکس: سینا معتمدراد