به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی یکی از سخنرانان کلیدی این کنفرانس، دکتر بابک ناخدا، رئیس بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و از محققان پیشتاز در حوزه گیاهان جایگزین بود که نخستین روز کنفرانس در سخنرانی خود به وضعیت فعلی و چشم انداز کشت ارزن در ایران به عنوان یکی از محصولات مقاوم به اقلیم برای تضمین امنیت غذایی کشور پرداخت. 

 در روز دوم کنفرانس هم، دکتر زهرا سادات شبر، عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، مقاله مشترک خود با دکتر ناخدا و فاطمه لونی، پژوهشگر پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در زمینه تحمل به خشکی در ارزن دم روباهی را به صورت آنلاین ارایه داد.

 

دکتر ناخدا در گفت‌وگو با روابط عمومی پژوهشگاه اظهار داشت:  سازمان ملل متحد به پیشنهاد هند و با حمایت ۷۲ کشور از جمله ایران، سال ۲۰۲۳ را به عنوان سال بین المللی ارزن نام گذاری کرده که  در این راستا، مراسم ویژه ای در ششم دسامبر ۲۰۲۲ به عنوان مراسم رسمی آغاز سال بین المللی ارزن با حضور رئیس فائو و نمایندگان کشورهای مختلف در هند برگزار شد. 

 

وی خاطرنشان کرد: در پی این نامگذاری فعالیت‌های گسترده‌ای در راستای معرفی و ترویج کشت ارزن و سرگوم در آمریکا، اروپا و خصوصاً هند در حال برگزاری است. مثلاً شبکه ارزن آمریکای شمالی در سال جاری هر ماهه وبینار هایی را درباره ارزن و پتانسیل‌ها و مزایای مختلف آن برگزار می‌کند. علاوه بر کنفرانس  بین‌المللی ارزن ۲۰۲۳ در بمبئی هند، دومین کنفرانس بین المللی سورگم هم اوایل ماه ژوئن در مونت پلیه فرانسه برگزار می‌شود.

 وی خاطرنشان کرد: دولت هند به منظور توسعه کشت ارزن در آن کشور، گرنت های بزرگی را به  تحقیقات در زمینه جنبه‌های مختلف از قبیل به نژادی، به زراعی، افزایش تولید و فرآوری انواع محصولات، بسته بندی و افزایش ماندگاری و کاهش ضایعات ارزن و سورگوم اختصاص داده است.

 

ناخدا درباره سخنرانی خود در روز اول این کنفرانس گفت: موضوعی سخنرانی من، اهمیت جایگزینی محصولات کشاورزی پرآب‌بر رایج با گیاهانی کم آب‌بر مثل ارزن و سورگوم در شرایط تغییر اقلیم بود که تاکید کردم چون ایران در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و با کاهش بارندگی، تغییر الگوی بارش از برف به باران و پراکنش بسیار نامناسب بارندگی‌ها عملا در دوره رشد بسیاری از گیاهان، بارندگی نداریم و به علت برداشت بی‌رویه منابع از لحاظ دسترسی به آب زیرزمینی هم وضع خوبی نداریم؛ لذا، استفاده از گیاهان عمدتا پر آب‌بر رایج با دوره رشد بالا که عمدتاً هم از آب باارزش تابستانه استفاده می کنند، برای تولید علوفه و خوراک دام منطقی نیست و چاره ای جز رفتن به سمت گیاهان کم آب‌بر یا گیاهانی که لااقل از آب تابستانه استفاده نمی‌کنند و همچنین استفاده از انواع روش‌ها برای کاهش مصرف آب در مزرعه نداریم.

وی تصریح کرد: صرف نظر از الزامات ناشی از تغییر اقلیم، زمینه و بازار خوبی برای تولید محصولات فاقد گلوتن از ارزن و سورگوم برای مصرف افرادی که به گلوتن حساسیت دارند، وجود دارد.

رییس بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی که آینده بسیار خوبی را برای گسترش کشت ارزن و سورگوم در ایران با هدف تولید علوفه و دانه با مصارف انسانی و دامی پیش‌بینی می کند، تصریح کرد: در سخنرانی خود اشاره کردم که حدود یک دهه است که با استفاده از منابع ژنتیکی خوبی که از طریق ارتباطات بین المللی از بانک های ژن دنیا گرفته‌ایم، فعالیت های خوبی را روی ارزن و سورگوم آغاز کرده‌ایم و امید می‌رود با معرفی ارقام کم‌آب بر تحول عظیمی را در زمینه کشت این گیاهان شاهد باشیم.

 

ناخدا افزود: موضوع دیگری که در سخنرانی خود در کنفرانس بین‌المللی ارزن مطرح کردم، وضعیت و سطح زیرکشت فعلی ارزن و سورگوم و برنامه‌های مختلف وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه کشت این محصولات طی  برنامه پنج ساله جاری بود. 

 در پایان سوالات متعددی از طرف حضار خصوصا محققان هندی مطرح شد و برای همکاری در زمینه تحقیقات و تبادل استاد و دانشجو در قالب فرصت مطالعاتی و اجرای پروژه‌های مشترک خصوصاً در زمینه بیوتکنولوژی غذایی ابراز تمایل کردند که در پاسخ به فعالیت های پژوهشکده بیوتکنولوژی غذایی پژوهشگاه اشاره و تاکید کردم که می‌توانند در حوزه های مختلف با پژوهشکده همکاری کنند.

 

وی افزود: در اختتامیه هم رئیس موسسه تحقیقات پنبه هند به نمایندگی از وزارت کشاورزی و دکتر استنلی از  یک شتاب دهنده فعال در موسسه ملی تحقیقات ارزن هند که در زمینه تولید غذاهای هوشمند از ارزن و سورگوم فعالیت دارد در خصوص برنامه‌های دولت هند در حمایت از توسعه کشت این محصولات سخنرانی کردند. در این زمینه از جمله اعلام شد که دولت هند به هر  استارتاپ فعال در حوزه فرآورده های ارزن ۵۰۰ هزار روپیه به عنوان سرمایه اولیه و هزینه های پرسنلی کمک می‌کند.